Zarys najstarszych dziejów osadnictwa nad jeziorem Drawsko (cz.2)

JEZIORO TAJEMNIC. Kurhanowe cmentarzysko, ofiarne wzgórze, Szlak Solny i Templariusze – o tych ciekawostkach pisze w drugiej części artykułu regionalista z Czaplinka Zbigniew Januszaniec.

W sąsiedztwie jeziora stwierdzono obecność licznych śladów dawnego osadnictwa, które wciąż czekają na dokładne zbadanie. Przykładem może być Grodzka Góra koło Męcidołu, brzeg Zatoki Siemczyńskiej, półwysep Sulibórz czy okolice wsi Piaseczno, które są wręcz wyjątkowe pod względem liczby znalezisk. Dziewiętnastowieczne publikacje mówią o odkryciu na północ od Piaseczna na polach sąsiadujących z Zatoką Rzepowską wielu starożytnych grobowców, pochodzących w większości z epoki żelaza. Znaleziono tam liczne płaskie i kurhanowe miejsca pochówków. Znajdujące się tu wielkie cmentarzysko urnowe z setkami urn nigdy nie zostało poddane profesjonalnym badaniom archeologicznym i – niestety –  zostało w znacznym stopniu zniszczone  w wyniku prac polowych. W tym samym rejonie, w pobliżu brzegu Zatoki Rzepowskiej znajduje się zagadkowe wzgórze, na którego szczycie XIX-wieczny właściciel majątku w Piasecznie J. G. Gruetzmacher dokonał niezwykłych odkryć, na podstawie których wysnuł on wniosek, że mogło to być miejsce, gdzie pogańskim bóstwom składano ofiary z ludzi. Wzgórze to również czeka na profesjonalne badania archeologiczne.

Historycy są zgodni co tego, że w końcu VII lub na początku VIII stulecia w sąsiedztwie jeziora Drawsko oraz w rejonie górnego biegu rzeki Drawy, a także wzdłuż równoleżnikowego pasma jezior ciągnących się na wschód od jeziora Drawsko, zaczęło kształtować się skupisko osadnicze składające się z co najmniej 7 grodzisk i ponad 20 osad otwartych zgrupowanych wokół dzisiejszej wsi Stare Drawsko i innych pobliskich miejscowości (Czaplinek, Sikory, Rakowo, Łubowo). Najbujniejszy rozwój tego osadnictwa – jak wskazują badania archeologiczne – miał miejsce w okresie od IX do XII wieku.  Przypuszcza się, że w tym zespole osadniczym szczególnie ważną rolę spełniał gród w Drahimiu (obecnie Stare Drawsko). Wskazywałoby na to centralne położenie tego grodu wobec całego skupiska osadniczego, a także jego lokalizacja w wąskim przesmyku między jeziorami Drawsko i Żedno, a więc w miejscu o  wyjątkowych walorach obronnych. Za tą hipotezą przemawia także strategiczne położenie grodu przy ważnym szlaku komunikacyjnym łączącym Wielkopolskę z Pomorzem – przy Szlaku Solnym.

W końcu XIII wieku ziemie w rejonie jeziora Drawsko i górnego biegu rzeki Drawy weszły w skład komandorii zakonu templariuszy. Był to efekt nadania templariuszom tego terytorium przez księcia Wielkopolski Przemysła II. Na siedzibę komandorii templariusze obrali Czaplinek (stąd niemiecka nazwa Czaplinka – Tempelburg). W treści wystawionego przez Przemysła II dokumentu nadającego ten obszar templariuszom podana jest data 1286 – co widzimy na zaprezentowanych ilustracjach – jednak współcześni historycy, w wyniku analizy zawartych w nim zapisów, datują  ten dokument na 1290 rok. W tym, pisanym łaciną dokumencie znajdujemy nazwę naszego jeziora podaną w formie „Dravzk” („lacum nomine Dravzk”), mającej rodowód słowiański i brzmiącej jak nieco zniekształcona nazwa współczesna. Nazwa wywodzi się od przepływającej przez to jezioro rzeki Drawy. W nagłówku zachowanego odpisu dokumentu Przemysława – co widzimy na zaprezentowanej ilustracji – użyto nazwy jeziora w wersji „Drawsk”.

Grand Prix odebrane!

W dniu 10 marca br. Starosta Drawski Stanisław Kuczyński oraz Przewodniczący Rady Powiatu Stanisław Mikołajczyk odebrali w Warszawie Grand Prix w konkursie „Nagroda Przyjaznego Brzegu”.

To jeden z najbardziej prestiżowych i rozpoznawalnych konkursów branży turystycznej, którego organizatorem już od 14 lat jest Centrum Turystyki Wodnej Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego. Konkurs objęty jest patronatem Ministra Sportu i Turystyki, który tradycyjnie przyznaje nagrodę Grand Prix.  W tym roku wręczył ją Piotr Wencel, przedstawiciel Ministerstwa Sportu i Turystyki.

Wręczenie wyróżnienia odbyło się podczas trzydziestej edycji Targów Sportów Wodnych
i Rekreacji „Wiatr i Woda”.

Nagrodę przyznano „za ukazanie na nowo piękna Jeziora Drawskiego, jego historyczną eksplorację, wspaniałe wydawnictwa i organizację wielu ciekawych imprez wodniackich”.

Powiat Drawski został zgłoszony do konkursu przez redaktora Marka Haltera – wybitnego znawcę turystyki wodnej i laureata Nagrody Przyjaznego Brzegu z roku 2013. Podczas targów pan Marek otrzymał od przedstawicieli Powiatu statuetkę oraz certyfikat „Ambasadora Akcji Jezioro Tajemnic”.

Wręczenie Nagrody Przyjaznego Brzegu – relacja wideo

W sobotę 10 marca 2018 r. w Warszawie Starosta Drawski Stanisław Kuczyński wspólnie z Przewodniczącym Rady Stanisławem Mikołajczykiem odebrał nagrodę Grand Prix w konkursie „Nagroda Przyjaznego Brzegu”.

Mineralne Drawsko

JEZIORO TAJEMNIC. Jerzy Kuc odnalazł w jeziorze Drawsko minerał występujący m.in. w geologicznych utworach hydrotermalnych.

To może być kolejny ślad na tropie wód geotermalnych, które mogłyby zmienić region powiatu drawskiego w uzdrowisko.

– Jest to prawdopodobnie chalkopiryt odmiana koloru złotego, ale może to być również piryt. – tłumaczy J. Kuca. – Podobnie wygląda złoto, ale ma ono inną gęstość. Ale to tylko moja ocena, najlepiej jakby ocenił to fachowiec. Znalazłem go w j. Drawsko, przy brzegu pomiędzy Czaplinkiem a Siemczynem. Szukałem skamieniałości, bo w naszym jeziorze można znaleźć i takie skarby.

Chalkopiryt powstaje we wczesnym stadium krystalizacji magmy. Rozpowszechniony jest m.in. w utworach żyłowych pneumatolitycznych i wspomnianych hydrotermalnych.

Pan Jerzy jest wychowawcą w internacie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Czaplinku. Jakiś czas temu informowaliśmy o dokonaniu przez niego innego znaleziska w tamtych okolicach. Był to niezwykle rzadki róg wymarłego kilkaset lat temu tura, na który natrafił pomiędzy Miłkowem a Łysininem podczas fotograficznego safari.

http://jeziorotajemnic.pl/wojenne-pamiatki-na-brzegu/

Stary pamiętnik i siostry starosty

JEZIORO TAJEMNIC. Niezwykła pamiątka odnaleziona we wsi Karsibór. Pamiętnik z ponad stuletnimi wpisami leżał w jednym z tamtejszych domów. Wewnątrz znalazł się też wpis dwóch sióstr jednego z ówczesnych starostów drawskich.

To pamiętnik Marty Barshke, mieszkanki Karsiboru, wsi w obecnym powiecie świdwińskim. Wpisy obejmują okres od 1909 do 1921 roku. W tym okresie funkcję Landrata w powiecie drawskim pełnili Gunther von Hohnhorst (1898-1918), Paul von Hodenberg (1918-1920) oraz Arthur Ehlert (1920-1933).

– To właśnie o starostę Ehlerta chodzi – wyjaśnia drawszczanin Wiesław Piotrowski, znalazca dziennika i Ambasador Akcji Jezioro Tajemnic. – Być może były przyjaciółkami i stąd wpis do dziennika.

Pomimo, że kartki zdobią kaligraficzne litery, nie udało nam się rozszyfrować ich znaczenia, m.in. z tego powodu, że ówczesny język niemiecki zawierał wiele dialektów. Jest on problematyczny również dla wielu współczesnych tłumaczy. Być może wpisy zawierają odniesienia do wydarzeń dziejących się w czasach, w których powstały?

Prosimy Czytelników o pomoc!

Kontakt: http://jeziorotajemnic.pl/zglos-informacje/

Najstarsze dzieje osadnictwa nad jeziorem Drawsko (cz.1)

JEZIORO TAJEMNIC. Renifery nad Drawskiem? Czemu nie. A także garść informacji o znaleziskach z wyspy Bielawy i okolic jeziora. O tym jak artefakty prowadzą nas przez historię pisze regionalista z Czaplinka Zbigniew Januszaniec.

W końcowej fazie epoki lodowcowej (plejstocenu) stopniowe ocieplanie się klimatu sprawiło, że po ustąpieniu lodowca na obszarze Pojezierza Drawskiego pojawiła się roślinność tundrowa i zwierzęta klimatu subarktycznego, w tym renifery. Najstarsze znane badaczom ślady bytności człowieka na Pojezierzu Drawskim pochodzą ze schyłkowego okresu ostatniego zlodowacenia, z około 10000 p.n.e. Historycy są zgodni co do tego, że pierwszymi przybyszami na tym obszarze mogli być wędrowni łowcy zwierząt, którzy – jak można sądzić – docierali tutaj sporadycznie w okresie letnim w pogoni za zwierzyną i  przed zimą ponownie wycofywali się na południe.

W środkowej epoce kamienia, zwanej mezolitem (od 8000 p.n.e. do 4200 p.n.e.) nastąpiło dalsze ocieplenie klimatu. Roślinność tundrowa została wyparta przez olbrzymie połacie lasów. Był to okres, w którym grupy ludzkie prowadziły koczowniczy lub na wpół osiadły tryb życia. Siedliska zakładane były z reguły w pobliżu jezior i rzek. Zajmowano się myślistwem, rybołówstwem i zbieractwem. Z tą epoką badacze wiążą znaleziska krzemiennych narzędzi odkrytych na wyspie Bielawie położonej na jeziorze Drawsko.

Młodsza epoka kamienia (neolit) trwająca od 4200 p.n.e. do 1700 p.n.e. przyniosła ze sobą prawdziwy przełom gospodarczy. Zaczęła się rozpowszechniać uprawa roślin i hodowla zwierząt, co sprzyjało zakładaniu stałych osad. Z tego okresu pochodzi kamienny toporek znaleziony na polu ornym między Czaplinkiem a Niwką, a więc w niewielkiej odległości od jez. Drawsko. Kolejny przełom cywilizacyjny dokonał się w epoce brązu (1700 – 650 p.n.e.). Nastąpiła stabilizacja osadnictwa i wyraźny wzrost demograficzny. Z tego okresu pochodzą m.in. znaleziska archeologiczne odkryte w  bezpośrednim sąsiedztwie jeziora Drawsko: brązowa siekierka ze Starego Drawska i  ozdobny naszyjnik z Siemczyna.

Na szczególną uwagę zasługują ślady działalności człowieka w rejonie jeziora Drawsko z epoki żelaza (650 p.n.e. – 1250 n.e.). Na stanowiskach archeologicznych na wyspie Bielawie oraz w rejonie Warniłęgu odkryto znaleziska kojarzone z kulturą łużycką i pomorską. Epoka żelaza – zwłaszcza jej ostatnie stulecia – przyniosła wiele radykalnych zmian gospodarczych i społecznych. Uprawa roli i hodowla stają się podstawą utrzymania ludności. Ważnym elementem życia gospodarczego ludności zamieszkującej rejon jeziora Drawsko od początku dziejów osadnictwa było rybołówstwo. W tamtej epoce oprócz osad otwartych zaczęły pojawiać się grody obronne otoczone wałami, fosami i palisadami. Przy zakładaniu takich grodów zwykle wykorzystywano naturalne warunki obronne wynikające z ukształtowania terenu.

Jezioro Drawsko odegrało w tamtym okresie istotną rolę w rozwoju osadnictwa. Dzięki urozmaiconej linii brzegowej i bogatej rzeźbie terenów sąsiadujących z jeziorem, łatwo można było tu znaleźć miejsca o znakomitych naturalnych walorach obronnych. Przykładem są zachowane bardzo czytelne ślady nadbrzeżnego wczesnośredniowiecznego grodziska na Półwyspie Drawskim koło Starego Drawska. Na wznoszącej się nad jeziorem wyniosłości można tam zobaczyć nieźle zachowany wał ziemny z fosą, będący pozostałością po dawnym grodzie obronnym Pomorzan o metryce sięgającej – według ocen archeologów – VIII wieku. Grodzisko to zostało poddane badaniom archeologicznym w latach 1963 – 1967. (cdn.)

 

Wręczenie Nagrody Przyjaznego Brzegu

Już w sobotę 10 marca 2018 roku o godz. 12.00. w Warszawie Starosta Drawski Stanisław Kuczyński wraz ze współpracownikami odbierze Grand Prix dla Powiatu Drawskiego w jednym z najważniejszych konkursów branży turystycznej – Nagrodzie Przyjaznego Brzegu.

Wręczenie nagrody odbędzie się podczas jubileuszowej trzydziestej edycji Targów Wiatr i Woda.

Do konkursu Powiat Drawski zgłosił Marek Andrzej Halter, wieloletni Redaktor prestiżowych pism wodniackich i znawca tematyki żeglarskiej, a także Laureat tej Nagrody za 2013 rok. Organizowany już po raz czternasty Konkurs Nagroda Przyjaznego Brzegu od pierwszej edycji odbywa się pod patronatem honorowym Ministra Sportu i Turystyki, który przyznaje również swoją nagrodę do Grand Prix, tradycyjnie wręczaną podczas Targów.

Podczas warszawskiej edycji targów swoje produkty prezentuje ponad 400 firm oferujących sprzęt i akcesoria ze wszystkich dziedzin aktywnego wypoczynku i sportów związanych z wodą: żeglarstwa, jachtingu motorowego, kajakarstwa czy nurkowania. Znaczący procent wystawców stanowią firmy z zagranicy, m.in. z Chorwacji, Egiptu, Grecji, Litwy, Niemiec, Słowenii, Szwecji, Stanów Zjednoczonych, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch.

Targi Wiatr i Woda to oprócz ekspozycji wystawców, także wyjątkowo bogaty program wydarzeń towarzyszących – wykłady, prelekcje, spotkania z mistrzami sportów wodnych, pokazy, doroczne podsumowania dokonań branży, spotkania sympatyków sportu i rekreacji na wodzie oraz liczne atrakcje dla najmłodszych gości.

http://www.wiatriwoda.pl/

Statek – zagadka

JEZIORO TAJEMNIC. Fotografia dająca do myślenia. Tak można opisać zgłoszenie ze Starego Drawska leżącego nad „Jeziorem Tajemnic”.

Na pierwszy rzut oka nic nie wyróżnia tej fotografii. Przedstawia ona brzeg jeziora Drawsko w jednej z najbardziej urokliwych miejscowości wypoczynkowych. Według opisu wykonano je w 1924 roku w Alt Draheim.

Uwagę Adama Dąbrowskiego, który znalazł zdjęcie w serwisie „FotoPolska” zwrócił jeden szczegół:

– Na wodzie jest coś na kształt mini-statku – napisał dodając, że niestety nie ma teorii na wyjaśnienie tego tematu.

Po przyglądnięciu się możemy to potwierdzić. Mniej więcej w połowie długości pomostu widać obiekt przypominający miniaturę statku pasażerskiego z trzema kominami.

Czy to model, czy złudzenie optyczne? A może dawniej, obok zawodów żeglarskich, na jeziorze odbywały się też zawody modelarskie? O rozwikłanie tej zagadki prosimy niezawodnych Czytelników.

Formularz zgłoszeniowy: http://jeziorotajemnic.pl/zglos-informacje/

W malowniczym Starym Drawsku działa dwóch Partnerów Akcji – Restauracja Stary Drahim, gdzie można zjeść pyszne i lubiane przez dzieci „U-Booty” (danie inspirowane Akcją) oraz Zamek Drahim, czynny również zimą (w weekendy).

Sekrety pod lodem

JEZIORO TAJEMNIC. Jezioro Drawsko w całości zamarza rzadko, najczęściej tylko kilka zatok. Ten rok może być inny. Zdjęcia satelitarne ujawniają niezwykły obraz.

Drawsko skute lodem nie zdarza się często. Na skutek trwających bardzo silnych mrozów, sięgających kilkunastu stopni poniżej zera, z dnia na dzień można było obserwować zwiększanie się pokrywy lodowej.

Postanowiliśmy sprawdzić, jak ten potężny akwen widać z góry. Zdjęcie z satelity, z początkowego etapu zamarzania, ujawnia intrygujące ślady. Widać wyraźnie odcinający się fragment najgłębszej części zbiornika. Ale nie tylko.

Po dokonaniu powiększenia na lodowej skorupie widać rysy ciągnące się bez mała kilometrami. Czy są wydeptanymi ścieżkami? A może to ślady po podwodnych prądach, o których wspominają w opowieściach nurkowie? Czekamy na opinie Czytelników i zimowe fotografie Drawska!

Przysyłajcie tutaj: http://jeziorotajemnic.pl/zglos-informacje/

Mapę z której pochodzą zdjęcia można obejrzeć tutaj: https://wego.here.com/?map=53.567,16.22848,14,satellite&fb_locale=pl_PL&x=ep

Sponsorzy nagród

Przyjaciele

Patronat nad akcją sprawują